Noticias

Coñecín a Saleta e Manuel María aló polo 1965. Cursaba daquela 2º de teoloxía no Seminario Conciliar de Lugo. Ese encontro sería un fito transcendental no meu percorrer vital. Marcou unha poutada indeleble na miña existencia como persoa e como patriota galego. Manuel e Saleta serían os meus padriños na investidura de cabaleiro da Orden de Breogán coa encomenda de espallar patria alí onde me atopase.

Os dous persoeiros ficaron inescusablemente asociados a librería Xistral, que rexentaban, maiormente Saleta, xa que Manuel María víase na obriga de “atencionar” tamén o seu labor de procurador dos tribunais.

Durante as vacacións exercía a profesión de taxista, seguindo a tradición paterna, para complementar a magra economía familiar. Era moi frecuente que me desprazase a Monforte carretando viaxeiros. Os mozos na procura de ligue na sá de festas Maricielo, os xa maduros para realizar mercas nos ben abastecidos comercios da cidade do Cabe, os que esmendrellaban algún óso a Remesar para que o cura compostor llo axustase, os feirantes catro días ó mes, os afeizoados a litixios para aconsellarse con algún picapleitos e os máis entangoados ían na procura de remedios para as súas doenzas india o Dr. Raíces ou para acalmar as dores de moas na consulta do Dr. Aira.

Nesas habituais viaxes era obrigada a visita a Librería Xistral nas galerías Fontecha. Entrar naquel acolledor tabernáculo semellaba como adentrarse nun fogar, onde refulxía sempre acesa a chama da patria e quentaba o corazón a lareira da amizade. Saleta, decote activa no mostrador, saudaba leda, Manuel erguíase da mesa-camilla para abrazarte competentemente e preguntarche: Que tal vai todo por Quiroga?. Sentábaste ao seu carón, parolabas un anaco de humana et divina re, incidindo sobre todo en temas familiares, patrióticos e culturais, sen esquecer a lectura dalgún libro seu, que aínda se atopaba no forno. Esa conversa resultaba fundamental para zugar axeitadamente o cerimonial e a esencia da libraría Xistral.   

Despois dise demorado limiar, deseguida comezaba o seguinte ritual. Ollabas os libros e ías collendo e folleando os que máis chamaban a túa atención. Axiña ouvíase a voz grave, envolvente e agarimosa de Manuel María: Ise que tes na mao é moi bon, aquil outro trata ben a parte medieval, iste é o millor sobre o tema dos Irmandiños, en novela merece a pena que leas o que está alí e o último que se publicou en poesía estouno lendo e é moi bon. Ningún libro pra il era malo, todos tiñan algo bon. Esta teoría era a que tamén adoitaba meu pai, que dicía:”Un libro por moi malo que sexa, sempre ten algo bon”. Manuel María coidaba, amaba, aloumiñaba os libros e ise agarimo transmitíao. Inclusive pegáballe un barazo azul para apousar a páxina da lectura como se tódolos libros fosen manuscritos sacramentais saídos dun scriptorium mosteiril. Tampouco fallaba mercar algunha peciña de Sargadelos, o de Isaac, para facer país. Esa cerámica tradicional e moderna, fondamente fincada nas raíces da nosa nación implementaba a orixinalidade da librara Xistral. Era única en Galiza, unha libraría nacional, no verdadeiro senso do termo. Se “in principio erat verbum”, o libro non é máis que a palabra escrita e o recuncho de Xistral o Xénese e o Pentateuco da lectura.

Mesmamente os agasallos que máis apreciaba eran os libros, que coidaba e tocaba con esmero por medo a luxalos. Tamén lle agradaba o regalo dun bo viño tinto e de navallas. 

As recomendacións de Manuel María endexamais fallaban. Grazas a el fun artellando a miña estrutura mental e a libraría Xistral converteríase nunha cita obrigada. A universidade deume a metodoloxía para o meu edificio ideolóxico, pero este construíuse cos imprescindibles materiais doados pola canteira de Xistral. 

Volvías de Monforte co cobizoso desexo dunha vizosa lectura, co corazón latexando de emoción patriótica, co espírito gozoso de amizade, co ánimo fortalecido na túa escolla vital e cos andeis da cabeziña debida e competentemente asentados no seu  auténtico lugar.